اگر چه امر وکالت قانوناً به رشته های تخصصی تقسیم نشده و وکلا می توانند در همه مسائل حقوقی دخالت کنند ولی هر وکیلی براثر ممارست و تجربه، در نوع خاصی از دعاوی تبحر یافته است. مثلاً شخصی در یکی از امور بین المللی یا امور خانواده، قراردادها، حقوق اداری، ثبتی، مالیاتی ، جزایی ( قتل، چک، سرقت و…) تجربه زیادی داشته لذا بهتر است در این گونه موارد با پرس و جو از مطلعین به نزد وکیلی برویم که در موضوع کار ما تبحر ویژه ای دارد یا به آن مشهور شده است.اما از لحاظ چگونگی وقرار داد وکالت؛ میتوان دسته بندی زیر را لحاظ کرد. بهترین وکیل خانواده کسی است که بتواند شرایط پیچیده پرونده های خانواده را درک کند و علاوه بر آن یک روانشناس خوب باشد، بر احساسات خود غلبه کند و بتواند فرآیند حقوقی را در کمترین زمان چه از طریق روند دادرسی و چه مصالحه به پایان برساند. بهترین نماینده حقوقی کیفری کسی است که علاوه بر تخصص به این حوزه صبر و تحمل و پشتکار لازم برای پیگیری پرونده های کیفری را داشته باشد.
توافق کارگر و کارفرما در خصوص بیمه
اولین مرجع قانونی برای صدور پروانهی وکالت در ایران اتحادیهی سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران (اسکودا) است که به اختصار به آن کانون وکلا گفته میشود. طبق ماده 679 قانون مدنی، موکل میتواند هر وقت بخواهد وکیل خود را عزل کند، مگر اینکه وکالت وکیل با عدم عزل در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد. همچنین طبق ماده 680 قانون مدنی، تمام اموری که وکیل قبل از رسیدن خبر عزل و برکناری به او در حدود وکالت مجله خبری وکیل خود بنماید نسبت به موکل نافذ است. 2- طبق ماده ۳۷ قانون وکالت مصوب 1315، وکیل دادگستری نباید بعد از استعفا از وکالت یا برکنار شدن از طرف موکل یا پایان مدت وکالت به جهتی از جهات، وکالت طرف مقابل یا اشخاص ثالث را در آن موضوع بر علیه موکل سابق خود یا قائممقام قانونی او قبول نمایند. وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری، اعم از حقوقی (شرکتها) یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود.
وکیل به معنای حقیقی نباید اجیر موکل باشد و باید بتواند در راستای حقیقت گام بردارد. استعلام نمایند و مراجع مزبور مکلفند حداکثر ظرف مدت 2 ماه پاسخ لازم را اعلام نمایند. اگر بنا به هر دلیلی وکیل، خسارتی به موکل وارد کند، می بایست مسئولیت خود را پذیرفته و خسارت های وارده را جبران کند. نایب السلطنه را در دوره صفویان «وکیل» میگفتند و عنوان «وکیل الرعایا» هم از همینجا برخاسته است.
- تشخیص بی بضاعت بودن یا عدم توانایی اشخاص برای پرداخت حق الوکاله با دادگاه مرجع رسیدگی به دعوی است و برای تحقق این منظور روسای کل دادگاهها در حوزه قضائی با همکاری موسسات معاضدت قضائی کانون های وکلا در استان ها و هیئت ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه برابر مقررات مربوط عمل خواهند کرد.
- شخصی که حقوق و وکالت را آموخته باشد، ولی آزمون وکالت را نداده باشد و دوره کارآموزی را نگذرانده باشد و به صورت اتفاقی به منظور دفاع از حقوق خویشاوندان و خانواده اش وارد دادگاه و مسائل قضایی میشود و وکالت آن ها را بر عهده میگیرد، وکیل اتفاقی میگویند.
- البته در جرایم منافی عفت عمومی (مانند زنا و لواط و …) متهم اختیار دارد که از حضور یا معرفی وکیل برای خود امتناع کند.
- وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری، اعم از حقوقی (شرکتها) یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود.
معني لغوی وكالت ، تفويض و واگذار نمودن است و در اصطلاح حقوقي، وكالت عقدی است كه به موجب آن يكي از طرفين،طرف ديگر را برای انجام امری (وکیل) خود مي نمايد. اگر وکیلی که حق اعتراض به رای دارد قبل از ابلاغ رای به هر دلیل مانند اصل استعفا یا فوت دچار زوال سمت شود بدیهی است که ابلاغ باید به خود موکل صورت گیرد. عزل یا استعفای وکیل یا تعیین وکیل جدید باید در زمانی انجام شود که موجب تجدید جلسه دادگاه نگردد، در غیر این صورت دادگاه به این علت جلسه را تجدید نخواهد کرد. تبصره – در غیر جرائم موضوع صلاحیت دادگاه کیفری یک، هر یک از طرفین می توانند حداکثر دو وکیل به دادگاه معرفی کنند. حضور شخص آنها با توجه به مدارک و مستندات ابرازی به تشخیص واحد مشاور امکان پذیر نباشد.
وکیل کیست؟ چه وظایف و تعهداتی دارد؟
وکیل پایه یک دادگستری، بهترین نماینده حقوقی و آگاه به انواع دعاوی حقوقی و کیفری است. در صورتی که شخص مورد نظر این دوره را هم با موفقیت پشت سر بگذارد و بتواند حدنصاب نمره را در آزمون وکالت پس از کارآموزی کسب کند، به عنوان وکیل قوه قضاییه میتوانند مشغول به کار شود. به این معنا که بر اساس قوانین و مقررات ، تنها به اشخاصی وکیل اطلاق می شود که تحصیلات حقوقی لااقل در مقطع کارشناسی در یکی از رشته های حقوق یا فقه و حقوق داشته باشند و سپس در آزمون وکالت که توسط مرکز وکلای قوه قضاییه و یا کانون وکلای دادگستری برگزار شده است ، شرکت کرده باشند و با احراز نمره قبولی ، وارد دوره کارآموزی وکالت شده باشند . وکیل تسخیری به نوعی چون وکیل معاضدتی است اما در پرونده های کیفری ورود می کند، به این صورت که در موارد محاکماتی متهم به دلیل عدم بضاعت مالی یا دیر دلایل قادر به گرفتن یک وکیل مناسب برای پرونده خود نیست. در واقع زمانی که هیچ وکیلی به پرونده ورود نکند دادگاه از میان وکلای دادگستری وکیلی را به صورت رایگان برای رسیدگی به پرونده متهم قرار می دهد به وکیلی که به این شکل به پرونده تعلق می گیرد تسخیری می گویند. وکلا برای طرح و اقامه ی دعوی و دفاع در محاکمی اعم از کیفری یا حقوقی باید وکیل دادگستری و دارای پروانه ی معتبر باشند و پذیرش وکالت، غیر از وکلای دادگستری جز درمورد وکالت اتفاقی در محاکم مرقوم مجوز قانونی ندارد.
وکیل مجتمع قضایی مطهری
برخی شهروندان تصور می کنند که به صرف اینکه شخصی در رشته حقوق تحصیل کرده است ، وکیل شده است و یا اصلا می گویند که فلان شخص ، وکالت خوانده است . به کار بردن چنین اصطلاحاتی از منظر حرفه ای و به لحاظ حقوقی نادرست است و سبب می شود که افراد در انتخاب وکیل دادگستری، اعم ازوکیل کیفری، طلاق و… در دوران اخیر یعنی از سال 1357 در سازمان تشکیلات قضایی و دادگستری و وکالت تغییرات و تحولات گوناگونی صورت گرفته که حاضران و همکاران به وضوح از آن اطلاع کامل دارند و از جمله اینکه قانون وکالت دستخوش تغییرات دوره ای و فصلی شده است. در حالی که در تمام جوامع دنیا، قوانین و قواعدی که مربوط به حقوق عمومی است به سادگی تغییر و تبدیل، نمی یابند و این امر از اصول و مبانی اساسی است که وضع افراد و جامعه را نباید هر ساعت و هر زمان با تغییرات سطحی و بیمورد تغییر داد و کار افراد و جامعه را نباید دچار بهمریختگی و اختلال کرد.
تبصره ۲- هرگاه پس از تعیین وکیل تسخیری، متهم، وکیل تعیینی به دادگاه معرفی کند، وکالت تسخیری منتفی می شود. وکلای متداعیین باید دارای شرایطی باشند که به موجب قوانین راجع به وکالت دردادگاهها برای آنان مقرر گردیده است. اگر وکیل در یک یا دو شاخه حقوقی ممتاز و دارای مهارت باشد بهتر از این است که در تمامی شاخه ها با حداقل مهارت وارد شود.و این امر موجب به وجود آمدن تراکم پروندهای ناقص و بی ثمر در دادگستری می گردد. با پیشرفته شدن دعاوی هم وکالت و هم قضاوت تخصصی شده است برای مثال در شعب دادگاه های جرایم اقتصادی قضات حضور دارند که توانایی انجام تحقیقات با توجه به علم اقتصاد را دارند لذا وکالت در این محاکم نیز می طلبد که وکیل هم متخصص باشد و تخصصی شدن وکالت از این حیث مفید است که افراد بتوانند با اتکا به دانش وکیل از اضطراب و استرس خود بکاهند.